HAVOCONGRES ‘TROTS OP HAVO’ – 7 FEBRUARI 2019

Keynote speaker Wouter Hart start de masterclass ‘Anders vasthouden’ met een anekdote over zijn middelbare schooltijd, hij ging namelijk als enige in zijn familie naar de havo en noemt zichzelf een echte havist. In de masterclass neemt hij het publiek mee in zijn visie ‘anders vasthouden’ en werken vanuit de bedoeling. Tijdens de masterclass prikkelt Wouter Hart het publiek in hun denken over ‘doel’ en ‘middel’. Daarnaast gaat zijn keynote over de relatie tussen systemen en regels en het nemen van verantwoordelijkheid in waar het werkelijk om gaat.

I knew all the rules, but the rules did not know me

Eddy Veder

In het onderwijs moeten we volgens Wouter Hart terug naar de bedoeling. In de meeste gevallen is werken vanuit het systeem, de standaard. Er wordt uitgegaan van het doel: jongeren voorbereiden op de toekomst. En daarvoor is een systeem bedacht met daarin: curriculum, diploma, examens, urennorm, lesgeven etc. Aan dit systeem moet worden voldaan, met als gevolg dat de docent en de leerling continu onder spanning staat.  

Volgens Wouter draait het er juist om dat we het verhaal van de havist vinden, zodat de havisten zich echt klaar kunnen maken voor de toekomst. Nu wordt er vaak vanuit het systeem gewerkt en is het systeem niet goed? Dan wordt het vervangen voor een ander systeem. Dit werkt zelden, aldus Wouter Hart, in plaats daarvan moet je een verhaal creëren en dat doorvoeren. Als voorbeeld reikt Wouter het boek Gevormd of vervormd? van Jan Bransen aan. Dit boek is een pleidooi voor ander onderwijs.

De bedoeling krijgt vaak minder aandacht dan de systeemwereld. “Je moet uit gaan van het probleem en niet zelf al met een oplossing komen. Dus geef niet de oplossing, maar geef het probleem. En gedragsverandering is niet moeilijk, je moet alleen het haakje vinden, zodat de leerlingen zelf willen veranderen”, vertelt Wouter.

Tijdens de masterclass benadrukt Wouter Hart dat het onderwijs in een diepe bedoeling crisis zit. En hij pleit voor herbezinning op bedoelingen. Hij zegt dat we niet door moeten gaan met ageren tegen het systeem, maar dat we een nieuw verhaal moeten neerzetten.  

Ook geeft Wouter aan dat je de verhaallijn moet veranderen. Van goed zijn, naar goed worden. Ook citeert hij Sjef Drummen, de co-founder van het leerconcept van Agora. Dit is een gepersonaliseerd leerconcept waarbij leerlingen van vmbo tot en met gymnasium leren en bezig zijn met hun ontwikkeling. Elke leerling kiest zijn eigen leerroute, met diplomagarantie op instroomniveau, drietalige communicatie en stat of the art technologie. Geen curriculum, geen huiswerk, geen zittenblijven, geen schoolboeken en geen leraar voor de klas. “Niet de vakken staan centraal, maar de nieuwsgierigheid van het kind.”